Świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej udzielane są w dni powszednie, od poniedziałku do piątku, między godz. 8.00 a 18.00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Mogą być realizowane w warunkach ambulatoryjnych (w gabinecie/ poradni/przychodni), a w przypadkach uzasadnionych medycznie – w domu pacjenta lub w domu pomocy społecznej, jeśli pacjent tam mieszka.
W razie nagłego pogorszenia stanu zdrowia, pacjent przyjmowany jest w dniu zgłoszenia, zgodnie z harmonogramem pracy lekarza. W chorobach przewlekłych, jeśli pacjent nie skarży się na gorsze samopoczucie, porada jest mu udzielana w uzgodnionym terminie. Późniejszy termin wizyty dotyczy także kontynuacji leczenia.
Podstawowa opieka zdrowotna poza miejscem zamieszkania
Podczas pobytu poza miejscem zamieszkania, np. na wakacjach, w delegacji, u rodziny, pacjent ma prawo do podstawowej opieki zdrowotnej w szczególności w sytuacji nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia.
Wybór lekarza, pielęgniarki, położnej POZ
Aby korzystać z podstawowej opieki zdrowotnej, należy w wybranej przez siebie przychodni dokonać wyboru lekarza i pielęgniarki. Osoby płci żeńskiej oraz noworodki i niemowlęta obojga płci – do ukończenia 2 miesiąca życia, objęci są także opieką położnej.
Opłata za zmianę lekarza/pielęgniarki/położnej POZ
Lekarza/pielęgniarkę/położną POZ można zmienić nie częściej niż
dwa razy w roku. Wyboru lub zmiany dokonuje się bezpośrednio w przychodni. W przypadku kolejnej zmiany w danym roku, należy wnieść opłatę w wysokości 80 złotych. Opłatę należy uiścić na konto Oddziału Wojewódzkiego NFZ (numer konta podany jest w zakladce
Nasz Oddział/ Kontakt).
Nie liczy się zmiana lekarza/pielęgniarki/położnej POZ, jeśli pacjent dokonał jej z powodu przeprowadzki lub zaprzestania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez wybranego lekarza/ pielęgniarkę/ położną POZ, a także z powodu innych przyczyn niezależnych od woli pacjenta.
Deklaracja dla noworodka
Noworodki do 6 miesiąca życia, jeśli nie mają nadanego numeru PESEL, mogą być zgłaszane na listę lekarza/pielęgniarki/położnej POZ na podstawie ubezpieczenia rodzica lub opiekuna prawnego.
Po ukończeniu przez dziecko 6 miesiąca życia, system informatyczny NFZ, w wyniku dokonanej weryfikacji, zaznaczy deklarację dziecka jako nieaktywną. Po ukończeniu przez dziecko 6 miesiąca życia, rodzic/ opiekun prawny powinien złożyć ponowną deklarację, podając PESEL dziecka.
Zadania lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
Kierowanie na zabiegi w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta
W gabinecie zabiegowym wykonywane są zabiegi i procedury pozostające w kompetencjach lekarza POZ i wymagające jego udziału, związane bezpośrednio z udzielaną poradą lekarską. W sytuacji uzasadnionej stanem zdrowia pacjenta, zabiegi mogą być wykonywane także w domu pacjenta.
Jeśli zlecenie ma wykonać pielęgniarka, lekarz wydaje skierowanie do tej pielęgniarki, do której pacjent jest zadeklarowany.
Gabinet zabiegowy (w tym punkt szczepień) funkcjonuje od poniedziałku do piątku, w godzinach pracy Świadczeniodawcy, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Punkt szczepień powinien być czynny minimum jeden raz w tygodniu po godzinie 15.00.
Kierowanie na badania laboratoryjne
Jeśli w wyniku udzielonej porady lekarskiej zachodzi konieczność wykonania badań laboratoryjnych, lekarz wskazuje pacjentowi laboratorium, w którym wykonane zostaną na jego zlecenie badania diagnostyczne i mikrobiologiczne.
W przypadku uzasadnionym medycznie, materiał do badań laboratoryjnych może być pobrany w domu pacjenta. Zlecenie na pobranie materiału wystawia lekarz POZ, który we własnym zakresie i na własny koszt zapewnia także pojemniki na materiały do zleconych badań oraz pojemnik zbiorczy do transportu pobranych próbek.
Zlecenie lekarza POZ wykonuje pielęgniarka, do której pacjent złożył deklarację.
Wykaz badań diagnostycznych, na które kieruje i za które płaci świadczeniodawca POZ ze środków finansowych otrzymywanych z NFZ, jest ściśle określony. Wszystkie wykonywane są na zlecenie lekarza w laboratorium lub pracowni, z którymi dany świadczeniodawca podpisał umowę.
Lekarz POZ może skierować pacjenta także na specjalistyczne badanie diagnostyczne, jakim jest badanie endoskopowe przewodu pokarmowego. Badanie diagnostyczne na zlecenie lekarza POZ należy wykonać w miejscu (laboratorium/ pracowni) przez niego wskazanym.
DiLO – karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego
Lekarz rodzinny, który podejrzewa u pacjenta chorobę nowotworową, kieruje go na badania znajdujące się w koszyku diagnostycznym POZ. Na podstawie uzyskanych wyników może skierować pacjenta na szybką ścieżkę terapeutyczną, wystawiając mu kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego – DiLO. Karta zastępuje skierowanie do specjalisty; dokumentuje cały proces diagnostyki i leczenia.
Dodatkowe badania w koszyku POZ
Od 2015 roku lekarz POZ może skierować pacjenta na dodatkowe badania diagnostyczne
: TSH, FT3, FT4, PSA-antygen swoisty dla stercza całkowity; morfologię krwi obwodowej z płytkami krwi; żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC); posiew wymazu z gardła z antybiogramem; diagnostykę ultrasonograficzną: USG tarczycy i przytarczyc; USG ślinianek; USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego; USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego; USG węzłów chłonnych; spirometrię.
Kierowanie do lekarza specjalisty lub do szpitala
Lekarz POZ, kierując pacjenta do poradni specjalistycznej lub do leczenia szpitalnego, dołącza do skierowania: kopię wyników badań diagnostycznych i przeprowadzonych konsultacji, będące w jego posiadaniu, umożliwiające (…) kierującemu postawienie wstępnego rozpoznania stanowiącego przyczynę skierowania; do skierowania dołącza również istotne informacje o dotychczasowym leczeniu specjalistycznym lub szpitalnym oraz zastosowanym leczeniu.
Przepisy stanowią, że skierowanie do szpitala może wystawić każdy lekarz, także niebędący lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli cel leczenia nie może być osiągnięty przez leczenie ambulatoryjne.
Żaden przepis nie uzależnia zakwalifikowania do leczenia szpitalnego/ wpisania na listę oczekujących lub przyjęcia do szpitala od dostarczenia przez pacjenta skierowania z „poradni przyszpitalnej”. Nie jest zatem zasadne domaganie się, by pacjent takie skierowanie posiadał.
Odsyłanie pacjentów, którzy mają już skierowanie do szpitala – wystawione przez lekarza POZ lub z poradni specjalistycznej, by zarejestrowali się ponownie, tym razem w „poradni przyszpitalnej” i tam uzyskali kolejne skierowanie do szpitala, nie ma podstaw prawnych.
Wypisywanie recept –
Zobacz więcej
Kierowanie na leczenie uzdrowiskowe –
Zobacz więcej
Zadania pielęgniarki POZ
Pielęgniarka POZ wykonuje zabiegi pacjentom, którzy złożyli do niej deklarację wyboru. Zabiegi, także pacjentom spoza swojej listy aktywnej – w ramach kontynuacji leczenia, wykonuje na podstawie skierowań i zleceń od lekarzy pracujących w ramach umowy z NFZ.
Materiał do badań diagnostycznych pobiera w domu pacjenta wyłącznie na zlecenie lekarza POZ, do którego zadeklarowany jest pacjent.
Dni i godziny przyjęć, w tym wizyt domowych, określa harmonogram pracy pielęgniarki.
W uzasadnionych medycznie przypadkach świadczenia udzielane są bezzwłocznie lub w dniu zgłoszenia; w schorzeniach przewlekłych oraz w pozostałych przypadkach – w terminie uzgodnionym z pacjentem.
Zadania położnej POZ
Położna POZ sprawuje kompleksową pielęgnacyjną opiekę położniczą i ginekologiczną nad kobietą oraz neonatologiczną – nad noworodkiem. Prowadzi edukację kobiet w ciąży, w tym kobiet w ciąży wysokiego ryzyka, przygotowuje kobiety do porodu, opracowuje dla nich plan edukacji. Począwszy od 26 tygodnia ciąży aż do rozwiązania, sprawuje nad kobietą opiekę w formie wizyt odbywanych nie częściej niż 2 razy w tygodniu.
Ponadto opiekuje się noworodkiem do ukończenia przez niego 2 miesiąca życia oraz kobietą w okresie połogu – do 42 dnia po porodzie. Realizuje w formie wizyt domowych pooperacyjną opiekę pielęgnacyjną nad kobietą po operacji ginekologicznej lub onkologiczno-ginekologicznej. Położna sprawuje opiekę nad kobietą w każdym okresie jej życia.
Położna POZ może pobierać rozmaz cytologiczny, jeśli ma uprawnienia
i umowę na ten zakres świadczeń z NFZ.
